بازگشت به خانه‌‌های ویلایی

به گفته حمیدرضا آرامی، کارشناس مرکز تحقیقات مجلس شورای اسلامی، بررسی‌‌های صورت گرفته نشان می‌‌دهد که سهم زمین از قیمت مسکن حدود ۶۰ درصد است. بنابراین با توسعه افقی و افزودن اراضی به محدوده شهرها می‌‌توان قیمت مسکن را کنترل کرد. چراکه در این شرایط، زمین کافی به بازار عرضه می‌‌شود و تعادل را به بازار برمی‌‌گرداند.
توسعه افقی شهرها و تخصیص زمین به متقاضیان یکی از مهم‌ترین برنامه‌هایی بوده است که باید دولت و وزارت راه و شهرسازی برای تکمیل واحدهای نهضت ملی مسکن و همچنین اجرای قانون جهش تولید مسکن آن را دنبال کند؛ چراکه تجربه نشان داده است اجرای این طرح‌‌ها خود می تواند بازار مسکن را به سمت رونق و افزایش تولید هدایت کند.
براساس این گزارش، دولت سیزدهم در راستای ساخت واحدهای مسکونی و توجه به آسیب‌‌های اجتماعی برج‌‌سازی، ساخت خانه‌‌های یک طبقه و ویلایی را در پیش گرفت. درواقع، طرح توسعه افقی شهرها می‌‌تواند روند ساخت‌‌وساز واحدهای نهضت ملی مسکن را تسریع ببخشد.

تعارض بلندمرتبه‌‌سازی با خانه‌دار شدن مستاجران
در همین رابطه یک کارشناس مسکن گفت: در راستای خانه‌دار شدن مستاجران پروژه‌های نهضت ملی باید در قالب افقی‌سازی باشد، زیرا روش بلند مرتبه‌سازی با خانه‌دار شدن مستاجران تعارض دارد.
فرشید ایلاتی، کارشناس مسکن با بیان اینکه بلندمرتبه‌‌سازی و تراکم بالا یکی از سرنخ‌های مهم مشکلات کلان‌شهرهای کشور است، گفت: بلندمرتبه‌‌سازی پیامدهای منفی جبران‌‌ناپذیری درپی دارد و تراکم جمعیتی موجب آسیب به کلان‌شهرها شده، به طوری که هم‌اکنون تراکم جمعیتی تهران چند برابر پایتخت‌های مهم جهان است و تراکم بالا و بلندمرتبه‌سازی پیامدهای منفی بسیار زیادی را در شهرها ایجاد می‌کند.

تبعات منفی بلندمرتبه‌سازی در شهرها
این کارشناس مسکن در ادامه تاکید کرد: با افزایش تراکم جمعیتی و بلندمرتبه‌سازی آلودگی هوا، آلودگی صوتی، ترافیک و… موجب کاهش افت کیفیت زندگی عموم شهروندان می‌شود و با بالا رفتن تراکم، رضایتمندی از امکانات و خدمات شهری کاهش پیدا می‌کند، زیرا محیط مناسب برای برآوردن نیازهای انسان‌ها و رشد و بالندگی آن‌ها از بین می‌رود و از سوی دیگر تراکم جمعیتی باید متناسب با خصوصیات اجتماعی، اقتصادی و محیطی محله باشد و به هر میزان که از وضعیت بهینه فاصله بگیرد، نارضایتی‌هایی را در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و خدماتی به همراه خواهد داشت.
وی افزود: با توجه به موضوعات ذکرشده، بلندمرتبه‌سازی بی‌‌ضابطه طی سال‌های آینده پیامدهای جبران‌‌ناپذیری در پی خواهد داشت؛ هم‌اکنون در استان تهران و سایر کلان‌شهرها شاهد ساخت بی‌رویه بلندمرتبه‌سازی هستیم. در حالی که در گذشته این شیوه ساخت تنها به چند استان و منطقه محدود بود و از سوی دیگر بلندمرتبه‌سازی بدون چهارچوب مشکلات زیست محیطی را در تهران تشدید کرده است.

لزوم توجه به افقی‌‌سازی در اجرای نهضت ملی مسکن
ایلاتی با اشاره به اینکه در اجرای پروژه نهضت ملی مسکن باید از افقی‌سازی استفاده کرد، تصریح کرد: هرچه تعداد طبقات ساختمان بالاتر می‌رود، پیچیدگی‌های ساخت و طراحی اسکلت جهت تحمل فشار بر ساختمان بیشتر می‌شود و از سوی دیگر علاوه بر موارد ذکرشده حمل مصالح هزینه‌‌برتر و پیچیده‌تر خواهد شد و موارد دیگری مانند لوله‌‌کشی، برق‌‌کاری، ضوابط ایمنی مربوط به ایمنی در برابر حوادث (سیستم اطفای حریق و پله اضطرار) از مواردی است که در ساخت ساختمان با طبقات بالاتر را دشوار می‌کند؛ در صورتی که این موارد در ساخت واحدهای تک‌‌طبقه وجود ندارد و موجب صرفه‌جویی در زمان، هزینه خواهد شد.

امکان ساخت مسکن تدریجی در تک‌‌طبقه‌‌سازی
وی ادامه داد: از سوی دیگر در تک‌‌طبقه‌‌سازی امکان ساخت مسکن به روش تدریجی وجود دارد و این روش در پروژه‌هایی مانند نهضت ملی مسکن کاربرد بالایی خواهد داشت، زیرا خانه‌‌دار کردن مستأجران و تأمین نیاز مسکنی جامعه حائز اهمیت است و از سوی دیگر در شرایط کنونی خانه دار شدن با روش بلندمرتبه‌سازی نیازمند توان مالی بیشتری خواهد بود، زیرا تا زمان اتمام ساخت و تسویه حساب کامل واحد مسکونی به افراد تحویل داده نمی‌شود.
این کارشناس مسکن خاطرنشان کرد: خانه‌های تک‌‌طبقه پس از سفت‌کاری و آماده‌سازی نسبی قابلیت تحویل به افراد را دارد و متقاضی می‌تواند به تدریج واحد مسکونی خود را تکمیل کند و از سوی دیگر اکثر مستأجران در راستای خانه‌دار شدن تکمیل و اسکان تدریجی را انتخاب کنند تا اینکه هرگز در مسیر خرید خانه قرار نگیرند.

لزوم توسعه افقی شهرها در دولت چهاردهم
همچنین عضو انجمن انبوه‌‌سازان مسکن با بیان اینکه توجه دولت سیزدهم به مسکن‌‌سازی، باعث شد که بخشی از کمبودهای مسکن در دوره‌‌های گذشته جبران شود، گفت: دولت سیزدهم با وعده ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی توانست نظرها را به خود جلب کند. بنابراین باید دولت چهاردهم هم تلاش کند با ساخت و توسعه افقی شهرها و تخصیص زمین رایگان در قالب طرح نهضت ملی مسکن، کاستی‌‌هایی را که در این خصوص وجود داشته است، جبران کند.
اسدی با بیان اینکه یکی از گام‌‌های مهمی که در طرح نهضت ملی مسکن در پیش گرفته شده است، توسعه افقی شهرها و ساخت خانه‌‌‌‌های ویلایی است، گفت: طبیعتا این طرح در شهرهایی دنبال می‌‌شود که زمین کافی برای ساخت‌‌وساز وجود دارد.
او بیان کرد: اجرای این طرح، فرصتی مهیا می‌‌کند که زمین‌‌هایی را وارد محدوده شهری کرد و از این طریق، می‌‌توان با واگذاری زمین به متقاضیان، زمینه را برای ساخت‌‌وساز توسط خود مردم فراهم کرد. درنتیجه بسیاری از این افراد صاحب‌خانه می‌شوند.
عضو انجمن انبوه‌‌سازان مسکن تاکید کرد: ساخت خانه‌های ویلایی و توسعه افقی شهرها از ابتکارات دولت سیزدهم و در قالب طرح نهضت ملی مسکن بود که با اجرای درست و اصولی می‌‌تواند کمک زیادی به خانه‌‌دار شدن مردم کند.
اسدی با بیان اینکه ساخت خانه‌‌های ویلایی با فرهنگ ایرانی-اسلامی نیز تطابق بیشتری دارد، گفت: اجرای این طرح در شهرهای کوچک و دارای زمین، باعث می‌‌شود که میل به مهاجرت به شهرهای بزرگتر کمتر شود. همچنین خانه‌‌دار شدن به صورت ویلایی که پیش از این، در حد آرزو باقی مانده بود، رنگ و بوی واقعیت به خود بگیرد.

هزینه ساخت‌‌وساز عمودی بیشتر از توسعه افقی است
وی در ادامه گفت: یکی از مهمترین دلایلی که منجر به تمایل مسئولان برای توسعه عمودی می‌‌‌‌شود، مقایسه کردن هزینه‌‌ها است. این در حالی است که هزینه‌‌های پیدا و پنهان ساخت‌‌وساز عمودی خیلی بیشتر از توسعه افقی است.
اسدی با بیان اینکه از آن جایی که در طرح نهضت ملی مسکن، اراضی توسط خود دولت تهیه می‌‌شود، هزینه زمین حذف شده و عمده هزینه‌‌ها به توسعه زیرساخت تعلق می‌‌گیرد، گفت: در توسعه افقی، هزینه زیرساخت‌‌هایی مثل آب، برق و گاز بیشتر است، اما به طور کلی، هزینه ساخت کاهشی خواهد بود.
وی افزود: از طرف دیگر، با توجه به اینکه ۲۰ تا ۲۵ درصد آپارتمان‌‌ها را مشاعات تشکیل می‌‌دهد، هزینه مشاعات را هم باید حساب کرد. بر همین اساس، می‌‌توان گفت که قیمت تمام شده آپارتمان نه‌‌تنها ارزان تر نمی‌‌شود، بلکه گرانتر از توسعه افقی نیز خواهد بود.
این فعال صنعت ساخت‌‌وساز بیان کرد: کاهش مدت زمان ساخت و همچنین تخصیص زمین رایگان به متقاضیان خود باعث خواهد شد که قیمت تمام شده ساخت مسکن بین ۲۵ تا ۳۰ درصد کاهش یابد.