دست‌های پشت‌‌پرده در بازار مسکن

بازار مسکن در کشور ما هرگز شرایط مطلوبی نداشته و در سال‌های اخیر متاسفانه قیمت اجاره مسکن سر به فلک کشیده و اجاره‌‌نشین‌‌ها را با مشکلات زیادی مواجه کرده است.
هزینه سنگین مسکن باعث شده تا این روزها کمتر کسی به فکر خرید خانه باشد، زیرا با وجود درآمد کم و قیمت‌های بالا مردم دیگر توان خرید مسکن را ندارند. این هزینه تاثیر زیادی در زندگی خانوارهای اجاره‌‌نشین دارد، زیرا مجبورند سهم بیشتری از درآمد خود را برای اجاره‌بها اختصاص دهند که همین امر باعث شده تابسیاری از مستاجران امید صاحبخانه شدن را کاملا از دست بدهند.
افزایش قیمت مسکن یکی از مهمترین علت‌های افزایش تعداد شهروندان زیر خط فقر در کلان‌‌شهرها است که در این مورد طبقات ضعیف‌تر بیشتر تحت تاثیر قرار می‌‌گیرند و درصد بیشتری به زیر خط فقر کشیده می‌‌شود.
مسئله گرانی مسکن و افزایش سرسام‌آور اجاره‌بها موجب شده تا انگشت اتهام به سمت مشاوران املاک نشانه برود، اما این صنف، تورم عمومی را عامل اصلی افزایش قیمت در بازار نابسامان مسکن می‌دانند.
در این میان نباید از نقش دولت در تهیه مسکن و کنترل بازار اجاره غافل ماند. دولت با استفاده از ظرفیت‌هایی که دارد می‌تواند با ساخت خانه‌های مقرون به صرفه برای دهک‌های پایین جامعه که بیشترین آسیب را از رهگذر مشکلات اجاره‌نشینی و بدمسکنی می‌بینند، این بازار پرتلاطم را کنترل کند. علاوه بر این، مبارزه با سودگران این بازار نیز از دیگر وظایفی است که باید در اولویت سامان‌دهی بازار مسکن قرار گیرد.
در راستای بررسی علل افزایش سرسام‌آور اجاره‌بها و نقش دولت در کنترل این بازار، ایسکانیوز با سیدعیسی آقایاری، عضو اول هیئت مدیره اتحادیه املاک تهران، گفت‌‌وگویی انجام داده‌ که در ادامه می‌خوانید.

مشاوران املاک مسبب گرانی مسکن نیستند
عضو اول هیئت مدیره اتحادیه املاک تهران با بیان اینکه مشاوران املاک مسبب گرانی مسکن نیستند، تصریح کرد: مشاوران املاک در این زمینه نقشی ندارد؛ معامله یا اجاره ملک در اختیار خود مردم است. اگر مشاور املاک به تنهایی تصمیم‌گیرنده باشند وضعیت خیلی بهتر خواهد شد، اما اپلیکیشنی مانند دیوار و… باعث شده تا مردم به سمت دیگری بروند؛ در حال حاضر نیز با به وجود آمدن سامانه خودنویس یا کاتب، مشاورین املاک سردرگم و نگران آینده شغلی خود شده‌اند. ما با این کار به جای اشتغال زایی، اشتغال‌‌زدایی می‌کنیم، در حالی که در سطح تهران قریب به ۱۲ هزار مشاور املاک داریم.

سامانه خودنویس دادگاه‌ها را پر از شاکیان می‌کند
آقایاری عنوان کرد: مشاور املاک شغل بسیار پر استرسی است، زیرا مشاوران املاک نسبت به مراجعه‌‌کنندگان تعهد دارند. باید اسناد و مدارک و هویت افراد بررسی شود تا قرارداد مکتوب شود، اما وقتی خود افراد در سامانه خودنویس اطلاعات هویتی خود را بارگذاری کنند، در آینده نزدیک با مشکل مواجه می‌شوند و دادگاه‌ها مملو از شاکیان خواهد شد.
عضو اول هیئت مدیره اتحادیه املاک تهران گفت: نظر من این است که اتحادیه املاک خود باید متولی اتحادیه باشد و هیئت مدیره یا مسئولان آن باید بتوانند پاسخگو باشند؛ اما در حال خروج از این حالت هستیم. به عنوان مثال به تازگی هر مشاور املاک باید پروانه تخصصی داشته باشد.
وی ادامه داد: پروانه تخصصی خوب است و ارتقای سطح علمی مشاوران املاک ضروری است، اما نه به این شکل فعلی. پروانه تخصصی نه‌‌تنها برای اعضا بار حقوقی ندارد، بلکه مشکل‌آفرین نیز است.
در دیوار و شیپور آگهی خانه را برای مزایده می‌گذارند
آقایاری با اشاره به رقبای اتحادیه املاک گفت: در دیوار و شیپور خانه را برای مزایده می‌گذارند و این باعث گرانی است؛ اگر اتحادیه امکان کنترل برنامه دیوار یا برنامه‌های مشابه را داشته باشد، مسلما مشاورین املاک کمک شایانی به مردم برای کنترل تورم می‌کنند.
وی با بیان اینکه برنامه دیوار باعث بالا رفتن قیمت مسکن شده است، گفت: بیشتر از این‌که اشخاص برای خرید و فروش یا اجاره در دیوار آگهی بدهند، این مالک‌ها هستند که برای مزایده می‌آیند و از قیمت اصلی نیز حداقل ۲۰ درصد گران‌تر آگهی می‌دهند.
آقایاری با اشاره به اقدامات انجام شده برای ایجاد این برنامه جایگزین، دیوار و… اظهار کرد: ما با چند شرکت رایزنی کردیم و در آینده نزدیک اجرایی خواهد شد.
عضو اول هیئت مدیره اتحادیه املاک تهران در پاسخ به این سوال که اگر انبوه‌سازی مسکن صورت نگیرد، چه راه‌هایی برای تولید مسکن مورد نیاز مردم وجود دارد، گفت: یکی از راه‌هایی که مسکن مورد نیاز مردم تامین شود، مشارکت دادن مردم در تولید است.

نقش تداوم نهضت ملی مسکن در کنترل تورم
وی افزود: در حال حاضر تقاضا برای مسکن در بازار کم است، اگر نهضت ملی مسکن در آینده نزدیک مسکن‌هایی را بسازد و در اختیار مردم بگذارد، تورم کنترل می‌شود، حتی می‌توانند از اتحادیه املاک نیز کمک بگیرند.
آقایاری در پاسخ به این سوال که دولت چهاردهم چه اقداماتی باید انجام دهد تا مسکن از کالای سرمایه‌ای خارج شود، عنوان کرد: این هدف تنها با تولید مسکن امکان‌پذیر است. دولت باید مسکن بسازد و در اختیار مردم بگذارد؛ با توانمندی که در دولت چهاردهم می‌بینم، این دولت توانایی کمک به ساخت مسکن را دارد و مشکل را برطرف می‌کند.

تورم عمومی، عامل اصلی گرانی مسکن
آقایاری گفت: عامل اصلی گرانی مسکن تورم عمومی در کشور است، کنترل تورم دست اتحادیه‌ها نیست. همه انتظارات درباره گرانی مسکن معطوف به اتحادیه املاک شده است، در حالی‌که قراردادهایی که در اتحادیه املاک نسبت به سال‌های قبل بسته می‌شود، بسیار کمتر شده است. زمانی می‌توان گرانی مسکن را کنترل کرد که مسئله تورم کنترل شود و البته تحریم‌های ظالمانه نیز بی‌تاثیر نیست. ما تحت محاصره اقتصادی هستیم، اگر این نیز شکسته شود، بسیاری مشکلات مرتفع خواهد شد.
وی در رابطه با تخلفات مشاوران املاک و برخورد اتحادیه املاک با آن‌ها اظهار کرد: اتحادیه املاک ۱۱ هزار و ۷۵۰ عضو دارد و حداکثر ۲ درصد مشاورین املاک متخلف در سطح تهران داریم که این درصد از مشاورین املاک متخلف باعث زیر سوال رفتن اکثر مشاورین املاک محترم و شریف شده‌اند.
آقایاری ادامه داد: من شخصا مخالف مشاوران املاک متخلف و بدون جواز کسب هستم. این دسته از مشاوران املاک متخلف به هیچ عنوان نباید هیچ گونه فعالیت در زمینه املاک داشته باشند و باید آن‌ها را از این کار منع کنیم.

دست‌های پشت‌‌پرده اجازه مبارزه با متخلفان را نمی‌دهند
عضو اول هیئت مدیره اتحادیه املاک تهران عنوان کرد: خود اتحادیه توان معرفی و پاکسازی مشاورین املاک متخلف را دارد و البته ۹۸ درصد املاکی‌ها سالم و بدون حاشیه کار می‌کنند، اما بعضی‌ها از مشاورین املاک متخلف سود می‌برند.
وی تصریح کرد: دست‌های پشت پرده اجازه مبارزه با متخلفان را نمی‌دهند و در این زمینه کوتاهی شکل می‌گیرد. ضعف‌هایی باعث شد تا وزرات راه و شهرسازی سامانه خودنویس را راه‌اندازی کند، در حالی‌که سامانه املاک و مستغلات تقریبا سامانه‌ای کامل و جامع است و با اصلاحاتی می‌توانستیم آن را کاربردی‌تر کنیم، نه این‌که هر روز سامانه‌ای جدید معرفی کنیم و دوباره آزمون و خطا انجام دهیم و مشاورین املاک را سردرگم کنیم.
آقایاری در پایان گفت: با چیدمان افرادی که سالم هستند و تخصص دارند، ما می‌توانیم اتحادیه املاک را به شکوفایی برسانیم. اشخاصی که حرفه‌ای اما متخلف هستند، جایی در این اتحادیه ندارند و اولین گام پاک‌‌سازی فساد است.