سه ضلع ساخت مسکن ملی

طبق اظهارات مسئولان، تاکنون دو میلیون و ۶۰۰ هزار واحد مسکونی در قالب این طرح مجوز ساخت دریافت کرده‌اند. نکته قابل توجه این است که حدود نیمی از این واحدها به صورت واگذاری زمین و مشارکت مردمی به‌صورت شخصی‌سازی ساخته خواهند شد. این رویکرد، علاوه بر کاهش بار مالی بر دوش دولت، امکان مشارکت فعال مردم در فرآیند ساخت و ساز را فراهم می‌کند و باعث افزایش رضایت و احساس مالکیت آنها نسبت به مسکن خود می‌شود. چنین اقداماتی نشان از تلاش دولت برای بهره‌گیری از منابع داخلی و توانمندی‌های مردمی در راستای حل مشکلات زیرساختی و اجتماعی دارد.
در این بین توسعه افقی شهرها و همچنین تخصیص زمین به متقاضیان یکی از برنامه‌ها و اولویت‌های دولت سیزدهم بوده که باعث شد تا بخش عمده‌ای از پروژه‌های نهضت ملی مسکن با سرعت بیشتر و با کاهش قیمت تمام شده کمتری به دست متقاضیان برسد. این در حالی است که پیش از این، توسعه عمودی شهرها در سال‌های گذشته باعث افزایش قیمت زمین در بخش مسکن شده بود.
اگرچه افقی‌سازی مسکن و توسعه افقی شهرها مخالفان خاص خود را هم دارد، اما گروهی از کارشناسان و مسئولان نیز بر این باورند که تخصیص زمین رایگان به متقاضیان یکی از برنامه‌هایی است که باید دولت چهاردهم و وزیر راه و شهرسازی آن را ادامه دهد تا بخشی از نگرانی‌های متقاضیان در حوزه مسکن کاسته شود.

دولت چهاردهم سیاست تخصیص زمین رایگان را ادامه دهد
در همین زمینه اقبال شاکری، عضو کمیسیون عمران مجلس با بیان اینکه واگذاری زمین در استان‌های ساحلی و مناطق مرزی و در شهرهای میانی مدل‌های مختلفی برای تامین مسکن انجام شده که در چند سال گذشته در دستور کار قرار گرفته و وارد فاز اجرایی هم شده است، گفت: دولت چهاردهم و وزیر راه و شهرسازی باید سیاست تخصیص زمین رایگان را ادامه دهد تا بازار مسکن به سمت رونق و تولید هدایت شود.
شاکری با بیان اینکه در دو سال و نیم گذشته مسکن‌سازی در کشور و طرح نهضت ملی مسکن به بلوغ خوبی رسیده است، گفت: برای تامین مالی توسط بانک‌ها و وام دادن به بانک‌ها برای ساخت مسکن دشواری زیادی داشتیم و با مقاومت بسیار زیاد بانک‌ها روبه‌رو بودیم. در حال حاضر هم برای پرداخت این تسهیلات ۸۰۰ میلیون تومانی هم با مشکلات زیادی روبه‌رو هستیم.
وی با بیان اینکه در قانون جهش تولید مسکن و در پروژه‌های نهضت ملی مسکن مصوبات خوبی برای تامین زمین اعطای وام و نوسازی بافت‌های فرسوده پیش‌بینی شده است، گفت: در دولت چهاردهم هم دقیقاً همین برنامه‌ها باید دنبال شود و تا جایی که می‌توان باید این برنامه‌ها را بهبود بخشید.

ادامه نهضت ملی مسکن از وظایف اصلی دولت است
شاکری ادامه داد: در حال حاضر بیش از ۲ میلیون قطعه زمین رایگان به مردم تخصیص داده شده است و برای متقاضیان ساخت مسکن، دولت چهاردهم باید این برنامه‌ها را سرعت ببخشد، نه اینکه آنها را متوقف کند. به وزیر راه و شهرسازی در دولت چهاردهم اعلام کرده‌ایم که باید پروژه‌های مسکن‌سازی را ادامه دهیم و یکی از وظایف اصلی دولت ادامه نهضت ملی مسکن است.
وی بیان کرد: نباید در دولت جدید اقداماتی انجام شود که سرنوشت نهضت ملی مسکن به سرنوشت مسکن مهر مبدل شود و مردم ثبت‌نام کننده در نهضت ملی مسکن را دچار مشکل کند. طرح نهضت ملی مسکن خوب پیش رفته و تاکنون ۲ میلیون قطعه زمین تامین شده است.
شاکری اظهار کرد: در شرایط کنونی بیش از ۱۰۰ هکتار زمین تخصیص یافته است که این سیاست باید ادامه یابد.

توسعه افقی شهرها، راهبردی برای حل مشکل مسکن
همچنین زینب قیصری، نماینده مردم تهران در مجلس با اشاره به اهمیت اعطای زمین به مردم توسط دولت و تشویق آنها به مشارکت در ساخت مسکن گفت: یکی از مشکلات عمده‌ای که کشور با آن مواجه است، بحران مسکن است. در بسیاری از شهرها، قیمت زمین و به پشتوانه آن، مسکن به حدی افزایش یافته که بسیاری از خانواده‌ها توانایی خرید یا اجاره خانه‌ای مناسب را ندارند. در چنین شرایطی، ارائه راه‌حل‌های مبتکرانه و کاربردی امری ضروری است.
وی افزود: یکی از راه‌حل‌هایی که می‌تواند به‌طور مؤثری به حل مشکل مسکن کمک کند، اعطای زمین به مردم توسط دولت و تشویق آنها به مردمی‌سازی مسکن است. این رویکرد نه‌تنها می‌تواند عرضه مسکن را افزایش دهد، بلکه می‌تواند به رضایت بیشتر مردم نیز منجر شود.

نقدینگی، خلاقیت و مهندسی؛ سه شرط مسکن‌سازی
وی ادامه داد: مطالعات و نظرسنجی‌های مختلف نشان داده‌اند که مردم تمایل دارند خانه‌های خود را براساس سلیقه و نیازهای خاص خود طراحی کنند و بسازند. این امر باعث می‌شود که افراد نه‌تنها در فرآیند ساخت‌وساز مشارکت بیشتری داشته باشند، بلکه خانه‌ای را ایجاد کنند که به‌طور کامل با نیازهای خانوادگی و سبک زندگی آنها سازگار است. دولت می‌تواند با ارائه الگوها و ضوابط کلی شهری، از ساخت‌وسازهای ناهماهنگ جلوگیری کند و همزمان این امکان را به مردم بدهد که از سلیقه و خلاقیت خود در انتخاب مصالح و نقشه‌های داخلی با توسعه افقی شهرها استفاده کنند.
قیصری خاطرنشان کرد: اعطای زمین به مردم باید با تسهیلات مالی مرتبط با وام ساخت مسکن و مشاوره‌های فنی همراه باشد. ارائه وام‌های کم‌بهره و مشاوره‌های مهندسی و معماری می‌تواند فرآیند ساخت‌وساز را تسهیل و به افراد کمک کند که با صرفه‌جویی در هزینه‌ها، خانه‌ای امن و مدرن و تک‌طبقه ایجاد کنند. در این راستا، دولت می‌تواند با ایجاد شرایطی مناسب برای تأمین مصالح ساختمانی و همچنین استفاده از فناوری‌های نوین در ساخت‌وساز، به کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت پروژه‌ها کمک کند.

تمرکز دولت سیزدهم بر تامین زمین بود
همچنین ارسلان مالکی، مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن با بیان اینکه در دولت سیزدهم در اجرای طرح نهضت ملی مسکن تمرکز ما بر تامین زمین بود، گفت: در طی سه سال گذشته در بحث آماده‌سازی این زمین‌ها تلاش بیشتری صورت گرفت و باید این سیاست همچنان در دولت چهاردهم هم ادامه یابد.
وی اظهار کرد: بر اساس این آیین‌نامه هزینه آماده‌سازی زمین‌ها بر عهده متقاضی است، اما با مصوبه هیئت مدیره توانستیم کار بزرگی انجام دهیم و در برخی از استان‌ها در آماده‌سازی زمین‌ها به متقاضیان کمک کنیم.
مالکی اضافه کرد: بحث آماده‌سازی بسیار مهم است و هدف ما در اجرای آماده‌سازی زمین‌ها تلاش برای تسهیل‌گری بوده است.
مالکی گفت: در بحث آماده‌سازی برای تسهیل امور تصمیم گرفته شد که در همکاری با برخی نهادها خارج از بحث مناقصه کار را پیش ببریم. این تصمیم صرفا به دلیل تسریع در پیشبرد امور است؛ بنابراین اگر نهادی سرعت لازم در اجرای کار را نداشته باشد، کار باید از طریق فرآیند مناقصه ادامه پیدا کند.

لزوم توسعه شهرک‌سازی
مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن بر اهمیت توسعه شهرک‌سازی تاکید کرد و گفت: شهرک‌سازی ظرفیتی است که در گذشته چندان به آن توجه نشده بود، اما در طرح نهضت ملی مسکن تاکنون پروانه ساخت ۳۰ شهرک در سراسر کشور صادر شده که امیدواریم این رقم تا پایان سال به ۵۰ شهرک برسد.وی با بیان اینکه دولت چهاردهم باید به قانون برنامه هفتم پایبند باشد، گفت: طبق برنامه هفتم باید ۲۵ درصد به سطح مساحت مسکونی کشور الحاق شود که این اقدام باید به صورت قاطع و الزامی از سوی دولت چهاردهم اجرایی شود.