مشارکت انبوه‌سازان در نهضت ملی تسهیل شود

یکی از مسائلی که انبوه‌سازان در رابطه با طرح نهضت ملی مسکن به آن اشاره می‌کنند، مربوط به سیستم صدور پروانه و رتبه‌بندی با نام «سپامک» است که با هدف تسریع در اجرای این طرح راه‌اندازی شد، اما به دلیل عدم تخصص افراد حاضر در این سیستم، حتی سازندگان باسابقه با مشکلاتی برای تمدید پروانه اشتغال به کار مواجه می‌شوند.

حسن محتشم و عضو هیئت مدیره انجمن انبوه‌سازان مسکن تهران با انتقاد از اینکه درخصوص مشکلات سیستم سپامک کسی پاسخگو نیست، گفت: البته وزیر راه و شهرسازی یک بار دستور داده تا مشکلات این سیستم بررسی و مرتفع شود، اما کارشناسان «سپامک» به این موارد توجهی نکردند. درخصوص وضعیت کنونی تولید مسکن و راهکارهای تسریع در ساخت نهضت ملی مسکن، بازار گفت‌وگویی با این کارشناس مسکن و فعال ساختمانی انجام داده که در ادامه می‌خوانید:

آمارهای طرح نهضت ملی مسکن نشان می‌دهد که اوضاع الحاق زمین خوب و روند تولید مسکن به خوبی پیش می‌رود. اما وقتی از این طرح خارج می‌شویم، به دور از یک بررسی آماری، حتی با یک جستجوی ساده هم به خوبی می‌توان دریافت که وضعیت ساخت‌وساز در اکثر کوچه و خیابان‌های تهران وخیم است و تولید مسکن اوضاع خوبی ندارد. حال می-توان گفت که این افت تولید مسکن از تهران آغاز شده و به سایر شهرها گسترش یافته است؟

بازار مسکن کشور همواره از بازار مسکن تهران نشئت می‌گیرد. وقتی تهران با افت تولید مسکن مواجه می‌شود، این افت تولید به سایر شهرهای کشور نیز گسترش می‌یابد.

اما آمارهای صدور پروانه ساختمانی می‌گوید که صدور پروانه ساختمانی افزایش یافته است؟
صدور پروانه ساختمانی کاهش نیافته، اما ساخت‌وساز افت پیدا کرده که این موضوع خود دلایل زیادی دارد که نیازمند بررسی و مرتفع کردن آنها دارد.

دلیل کاهش افت تولید مسکن حداقل در تهران چیست؟ یعنی دیگر آن سود همیشگی نصیب سازنده‌ها نمی‌شود؟ یا اینکه دلایل دیگری دارد؟
دلیل اصلی افت تولید مسکن، شرایط نابسامان و بد اقتصادی کشور است. این شرایط نابسامان در ساخت‌وساز هم تاثیرگذار بوده است.

شرایط بد اقتصادی برای تمام حوزه‌های اقتصادی نیز وجود دارد. آیا همین یک دلیل می‌تواند ساخت‌وساز را با افت تولید مواجه کند؟
سیستم پیچیده در ادارات و سختگیری‌های بی‌مورد پیش روی سازندگان مشکلات زیادی را ایجاد کرده است. این عوامل در کنار مشکلات اقتصادی باعث کاهش تولید مسکن شده است.

اما طرح نهضت ملی مسکن رشد تولید را نشان می‌دهد؟
در مورد طرح نهضت ملی مسکن باید نکته‌ای را گوشزد کنم که شاید گفتن آن این روزها بتواند کمکی به بخش مسکن کند. در طرح نهضت ملی مسکن، سیستم صدور پروانه و رتبه‌بندی با نام «سپامک» راه‌اندازی شد تا کمک مناسبی به سرعت دادن طرح نهضت ملی مسکن کند. در سیستم سپامک کمیسیون ۷ نفره‌ای حضور دارند تا پروانه اشتغال به کار سازندگان را بررسی و سپس تمدید کند. اما متاسفانه افراد حاضر در سیستم «سپامک» با این سیستم آشنایی و تخصص ندارند. چراکه وقتی یک شرکت سازنده که دارای ۲۰ سال سابقه کار است و تجربه مفیدی دارد، وقتی وارد این سیستم جدید در وزارت راه و شهرسازی می‌شود با مشکلاتی برای تمدید پروانه اشتغال به کار مواجه می‌شود. وقتی دولت و وزارت راه و شهرسازی علاقه‌مند به سرعت دادن به طرح نهضت ملی مسکن است، باید زمینه آن را برای تسهیل شرایط انبوه‌سازان فراهم کند. چرا باید پروانه اشتغال و اعتبار انبوه‌سازان به خاطر سیستم سپامک از بین برود.

آیا این موارد و مشکل سیستم سپامک را به اطلاع وزیر راه و شهرسازی رسانده‌اید؟
متاسفانه هیچ کسی پاسخگو نیست و مشکلات سیستم سپامک به اطلاع وزیر راه و شهرسازی رسیده است. البته وزیر راه و شهرسازی یک بار دستور داده تا شرایط و مشکلات این سیستم بررسی و مرتفع شود، اما کارشناسان «سپامک» به این موارد هیچ توجهی نکردند. به هر حال وضعیت نابسامانی پیش آمده است.

به نظر می‌رسد انبوه‌سازان نیز از ورود به ‌ساخت‌وساز هراس دارند. چراکه می‌بینند هزینه‌ها با میزان سودشان برابری نمی‌کند؟
عدم تامین منابع مالی و عدم ثبات اقتصادی باعث شده تا سازندگان مسکن وارد عرصه ساخت‌وساز نشوند. وقتی انبوه‌ساز نمی‌داند با توجه به نرخ تورم و افزایش قیمت نهاده‌های ساختمانی چه میزان باید هزینه کند، بنابراین وارد بازار ساخت‌وساز نمی‌شود. در کنار این موضوع باید مطالبات به ناحق و آزاردهنده دستگاه‌های خدمات‌رسان را نیز به این موارد اضافه کنیم. سیستم بیمه، اداره مالیات و دستورالعمل‌هایی که از سوی آنها به خوبی رعایت نمی‌شود و تفسیرهایی که به نفع خود دارند برای انبوه‌سازان و سازنده‌ها اذیت‌کننده و آزاردهنده است. متاسفانه شرکت‌های سازنده و انبوه‌سازان نمی‌دانند شکایت خود را چگونه و به کجا مطرح کنند. در حال حاضر پرونده‌ها در دیوان عدالت اداری مانده است. مسائلی از این دست باعث شده است که تولید مسکن کاهش یابد و باید اذعان کرد که کشور از لحاظ تولید مسکن رنج می‌برد. کُندی تولید و عرضه مسکن به بازار می‌تواند بهای مسکن را بالا ببرد.

با گذشت بیش از ۱۰ ماه از سال، تولید مسکن در کشور و یا تهران به چه شکل است؟ همواره عنوان می‌شود که سالانه ۳۵۰ هزار مسکن تولید می‌شود، به نظر می‌رسد با این افت تولید مسکن دیگر حتی این عدد نیز محقق نشود؟

تولید مسکن در کشور در محدوده ۳۵۰ هزار واحد مسکونی است. حالا تقسیم‌بندی تولید مسکن به نسبت استان‌ها و شهرها متفاوت است. به نظر می‌رسد این عدد امسال هم محقق نشود. در حالی که باید سالانه ۹۰۰ هزار واحد مسکونی تولید شود و طبق وعده‌ای که دولت داده، باید سالانه یک میلیون واحد مسکونی تولید شود. پس اگر نهضت ملی مسکن وارد مرحله اجرایی شده باشد، باید از آن عدد ۳۵۰ هزار واحد مسکونی نیز بالاتر تولید می‌شد. به نظر می‌رسد از تولید سالانه یک میلیون واحد مسکونی خبری نیست و وعده داده شده نیز تاکنون محقق نشده است.

از تامین منابع مالی صحبت کردید، به نظر می‌رسد بانک‌ها چندان تلاشی در اعطای تسهیلات مسکن نمی‌کنند.

بانک‌های خصوصی و عمومی، از اعطای تسهیلات به بخش مسکن طفره می‌روند. امکانات مالی بانک مسکن هم به سوی منفی شدن می‌رود و توان تامین مالی نهضت ملی مسکن را ندارد. بانک مسکن به راحتی نمی‌تواند امکانات مالی را تامین کند و با کمبود منابع مالی مواجه شده است. بانک‌ها درخصوص اعطای تسهیلات به بخش مسکن اعلام می‌کنند که ما بنگاه اقتصادی هستیم و نمی‌توانیم تسهیلات با نرخ سود ۱۸ درصد به مسکن اعطا کنیم و این زیان ما را چه کسی جبران خواهد کرد.

رئیس جمهور و وزرای اقتصاد و راه و شهرسازی بارها تاکید کرده‌اند که باید بانک‌ها به بخش مسکن توجه کنند و طبق قانون ۲۰ درصد تسهیلات اعطایی خود را به بخش مسکن اختصاص بدهند.

توجه بانک‌ها به بخش مسکن به صرف دستور نمی‌شود. باید بررسی صورت بگیرد تا بانک‌ها متقاعد شوند که وارد بخش مسکن و تولید مسکن شوند. متاسفانه تاکنون این دستورات جواب نداده است.

به نظر شما بهترین روش برای اینکه بانک‌ها در پرداخت تسهیلات بانکی به بخش مسکن و یا طرح نهضت ملی مسکن همکاری خوبی داشته باشند، چیست؟

بهتر است دولت بانک‌ها را هم در طرح نهضت ملی مسکن سهیم کند تا اگر به عنوان مثال تسهیلات با نرخ سود ۱۸ درصد پرداخت شد، تا حدودی این هزینه‌ها برای بانک‌ها جبران شود.