آشوب در معماری و شهرسازی

محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در همایش کشوری معماری و شهرسازی، با بیان اینکه امروز شاهد هستیم که مفاهیمی مانند محله، حیاط، باغچه و … دیگر وجود ندارند و جای خود را به آپارتمان‌‌های بلندمرتبه‌‌ای داده‌‌اند که حتی همسایه از همسایه خبر ندارد و این در صورتی است که معماری کنونی نه به گذشته دینی ما و نه فرهنگی ما بازمی‌‌گردد.
طهرانچی با بیان اینکه برج میلاد شاید سازه‌‌ای نوآور باشد، اما چه ارتباطی با فرهنگ ما دارد؟ بیان کرد: توجه بیش از اندازه به فناوری ما را از خلاقیت دور کرده و درنتیجه امروز معمار خوب کسی است که بتواند بهتر با نرم‌‌افزارهای سه‌‌بعدی کار کند.

آشوبناکی در طراحی شهرها
وی با بیان اینکه امروز با آشوبناکی در طراحی شهرهایمان مواجه هستیم، افزود: شهرسازی ما امروز به هیچ چیزی شبیه نیست و تنها در روز مهندس نام شیخ بهایی را می‌‌بریم، اما کارهایمان به به لحاظ مهندسی نور، سازه، اکوسیک، مهندسی صدا و… به هیچ عنوان شبیه شیخ بهایی نیست.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه بیان کرد: شیخ بهایی در اصفهان مسجدی ساخته که مهندسی نور، صدا، صوت، سازه، استحکام و همه را یکجا دارد، آن هم با تعریف معماری ایرانی اسلامی که از آن سراغ داریم، اما امروز ما چه می سازیم؟ ما حتی در توسعه حرم شریف امام رئوف (ع) هم به سمت زیرزمین رفته‌‌ایم و ارتباط مردم را با فضا و آسمان قطعه کرده‌‌ایم. این چه شباهتی به فرهنگ ما دارد؟

پدیده فناوری رفاه یا عمل تمدنی؟
طهرانچی با بیان اینکه امروز ما با دو پدیده فناوری رفاه و عمل تمدنی روبه‌‌رو هستیم که هر کدام یک چیز می‌‌گویند و در برابر آنها دچار تناقض هستیم و همین تناقض برای ما دردسرهای بزرگی درست می‌‌کند، تاکید کرد: به عبارت ساده‌‌تر امروز در بسیاری از پدیده‌‌ها مثلا معماری، شهرسازی، گردشگری نمی‌‌دانیم که در ساحت علم تمدنی یا فناوری رفاه حرکت می‌‌کنیم.
وی با بیان اینکه در گذشته دانایی را ما کسب می‌کردیم و ماشین‌ها مظهر توانایی بودند، اما امروز ماشین‌ها هستند که مظهر دانایی محسوب می‌شوند و انسان به دنبال توانایی است، تاکید کرد: در این بستر متاسفانه تعریف مهندس خوب کسی است که توانسته باشد بهتر مدل‌‌سازی سه بعدی را انجام داده و آموزش دهد.

سواد معماری نداریم
همچنین رئیس دانشکدگان هنر و رسانه دانشگاه آزاد اسلامی در این مراسم ضمن بیان اینکه مشکل ما امروز این است که سواد معماری نداریم، گفت: تهاجم فرهنگی از نوع مرکز و پیرامون در معماری ایران نفوذ کرده و گریبان معماری کشورمان را گرفته است.
اکبر نصرالهی بیان کرد: این تهاجم در حالی است که اتفاقا معماری باید فرهنگ‌‌ساز باشد. معتقد هستیم که معماری تبلور فرهنگ و تمدن و هنر، روانشناسی، اجتماع در هر کشور است و باید از آن پاسداری شود.
وی با بیان اینکه تهاجم فرهنگی از نوع مرکز، پیرامون در معماری به صورت ترویج الگوی غربی ابتدا از تهران و سپس در تمام کشورمان ترویج شد و هیچ شباهتی هم به معماری ما ندارد، افزود: ساختمان‌های نازیبا و مغایر با فرهنگ مردم، ناهماهنگ و غیرهویت‌‌دار نمونه‌‌ای از این تهاجم به معماری کشورمان است.

طراحی فضاهای شهری نامانوس
رئیس دانشکدگان هنر و رسانه دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه طراحی فضای شهری و برنامه‌ریزی جایگاه مهمی دارد، اما متاسفانه از آن غفلت شده است، تاکید کرد: تقلید کورکورانه و ناشیانه و افراطی از معماری غربی برای ما مشکل ایجاد کرده است.
نصرالهی با بیان اینکه «اختلال در توازن ارتباطاتی و بصری» و «شبیخون به محیط زیست» بخشی از مشکلاتی است که این نوع تقلید در کشورمان ایجاد کرده است، افزود: ناهماهنگی بین ابعاد و ارتفاع ساختمان‌ها، الگوهای طراحی، رنگ‌ها، مصالح و فرم‌های متفاوت و ناهمگون در عناصر دخیل در سیمای شهر، حقوق اجتماعی مردم را نقض کرده است.
وی افزود: سواد معماری حلقه مفقوده، معماری و شهرسازی است؛ این سواد به مردم محدود نیست، معماران، گروهای دانشی، استادان و متخصصان این رشته بیش از مردم و مسئولان به آن نیاز دارند و باید این مهارت و توانایی ساخت و عرضه متناسب با زیست بوم، فرهنگ و اعتقادات مردم در عین زیبایی و صرفه اقتصادی را داشته باشند.