ابربحران در انتظار بازار مسکن

وضعیت بازار مسکن در کشور هر روز بغرنج‌‌‌‌تر از دیروز می‌‌‌‌شود و وعده دولت برای ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی هم تا اینجای کار تحقق نیافته و دردی از مردم دوا نکرده است. اندک خریدهایی که در بازار مسکن رخ می‌‌‌‌دهد به قصد حفظ ارزش پول است و به نوعی خریدهای تبدیلی تلقی می‌‌‌‌شوند و خانه اولی‌‌‌‌ها همچنان در حسرت خانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دار شدن به سر می‌‌‌‌برند.
از طرفی گرانی فاجعه‌‌‌‌بار مصالح ساختمانی، سازندگان را هم مستأصل کرده و کمبود نقدینگی چالشی بوده که به واسطه تورم دامنگیر فعالان ساختمانی شده است. در چنین شرایطی فعالان و کارشناسان حوزه صنعت ساختمان بر این باورند که با ادامه روند فعلی بازار مسکن، در آینده‌‌‌‌ای نه چندان دور دچار وقوع یک ابربحران در این صنعت خواهیم شد.
در همین راستا محمدمهدی بهزادیان، عضو انجمن انبوه‌‌‌‌سازان مسکن و ساختمان استان گلستان مشکلات پیش روی این صنعت پرداخته است. وی بر این باور است که هیچ کدام از دولت‌‌‌‌ها تاکنون در اجرای طرح‌‌‌‌های مختلف برای خانه-دار شدن مردم موفق نبوده‌‌‌‌اند. این انبوه‌‌‌‌ساز معتقد است: دولت باید با کنترل تورم، کاهش بروکراسی و حمایت‌‌‌‌های واقعی شرایط آسان‌‌‌‌تری را برای مردم فراهم کند، در غیر این صورت با ادامه روند فعلی به ابربحران در حوزه بازار مسکن نزدیک خواهیم شد. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌‌‌‌خوانید.
وضعیت فعلی صنعت ساختمان را چطور می‌‌‌‌بینید؟
صنعت ساختمان همیشه با تغییراتی در حرکت بوده، اما اکنون شرایط بسیار دشوارتر از گذشته شده است. تورم ضمن اینکه ساخت‌‌‌‌وساز را کاهش داده، هزینه ساخت را بالا برده است و سبب شده تا مردم نتوانند خود را با این جهش قیمتی وفق دهند. در چند سال اخیر برای نخستین بار تورم مصالح از تورم مسکن پیشی گرفته و شرایط را دشوارتر از همیشه کرده است.
خانه‌‌‌‌اولی‌‌‌‌ها در گذشته موتور محرک بخش مسکن بودند، اما امروز این افراد توانایی خرید ندارند و عمده خریداران مسکن کسانی هستند که قصد تبدیل سرمایه خود به خانه را دارند. از سال ۹۷ که تورم سالانه بیش از ۴۰ درصد را تجربه کردیم، در حوزه مسکن هم این تورم به وجود آمد؛ این در حالی است که حقوق و درآمدها به این نسبت بالا نرفت و این مسئله کار را برای سازندگان هم دشوار کرده است.

به نظر شما دولت چقدر توانسته در کنترل بازار مسکن موفق عمل کند؟
همه دولت‌‌‌‌ها عزم این را داشتند که اقداماتی در حوزه مسکن انجام دهند، اما تاکنون تقریبا همه آنها ناموفق بوده‌‌‌‌اند. دولت سیزدهم هم این مهم را با شعار ساخت یک میلیون مسکن آغاز کرد، اما این شعار پس از گذشت دو سال، فاصله بسیار جدی با واقیعت دارد. حدود ۲۰ سال قبل ۵۰ تا ۶۰ درصد قیمت مسکن با دریافت تسهیلات جبران می‌‌‌‌شد، اما امروز چنین شرایطی را شاهد نیستیم. اگر عرضه مسکن و حمایت‌‌‌‌ها واقعی‌‌‌‌تر بود، از شرایط مطلوب‌‌‌‌تری برخوردار بودیم.
در حوزه بروکراسی هر روز شاهد مشکلات جدی هستیم و رفت و آمدهای چندماهه سازندگان به شهرداری و سازمان نظام مهندسی ساختمان کار را دشوار می‌‌‌‌کند. در چنین شرایطی زمان آغاز پروژه طولانی شده و مشکلات زیادی ایجاد می‌‌‌‌شود. علی‌‌‌‌رغم شعار دولت الکترونیک اما در میدان عمل نتوانسته‌‌‌‌ایم در کاهش بروکراسی‌‌‌‌های اداری موفق عمل کنیم. ضمن اینکه عوارض سالیانه‌‌‌‌ای که شهرداری از سازندگان دریافت می‌‌‌‌کند، بعضاً بیش از تورم است.

به عنوان یک سرمایه‌‌‌‌گذار مطالبه شما از بانک‌‌‌‌ها چیست؟
در گذشته سازندگان سرمایه در گردش دریافت می‌‌‌‌کردند، اما با طرح نهضت ملی مسکن پرداخت این تسهیلات متوقف شده و اکنون تنها تسهیلات نهضت ملی مسکن پرداخت می‌‌‌‌شود. سازندگان عمدتا ملک‌‌‌‌ها را به مشارکت می‌‌‌‌گیرند که در این روش سند در اختیار سازنده نیست تا بتواند تسهیلات دریافت کند.
پیشنهاد می‌‌‌‌کنم به افراد خانه‌‌‌‌اولی تسهیلات ارزان قیمت و طولانی مدت ارائه دهند. تعاونی‌‌‌‌های مسکن که سازندگان حرفه‌‌‌‌ای می‌توانند به آن ورود کنند بیشتر تا خانه‌‌‌‌های ارزان قیمت ساخته شود. اگر بانک‌‌‌‌ها به این سمت پیش بروند، کمک خوبی در حوزه مسکن به متقاضیان خواهند کرد.

آینده بازار مسکن را چطور پیش‌‌‌‌بینی می‌‌‌‌کنید؟
شرایط ساخت‌‌‌‌وساز و بازار مسکن برای سازندگان و خریداران هر روز بدتر شده است و تا زمانی که حجم نقدینگی و به تبع آن مهار تورم در کشور رخ ندهد، به طور قطع در آینده‌‌‌‌ای نه چندان دور بحران مسکن به ابربحران تبدیل خواهد شد. بنابراین پیش‌بینی می‌‌‌‌کنم در سال آینده شرایط مسکن بحرانی‌‌‌‌تر شود. امیدوارم سیاست‌‌‌‌گذاران از طریق همفکری با انجمن‌‌‌‌های انبوه‌‌‌‌سازان و متخصصان راه‌‌‌‌حل‌‌‌‌هایی برای حوزه مسکن بیندیشند.